By Daha önce The Invisible Man, Upgrade ve Insidious: Chapter 3 ile adını duyuran Leigh Whannell, sinemada uyarlamasını bolca izlediğimiz Wolf Man ile beyazperdeye geri dönüyor. Ülkemizde 24 Ocak’ta vizyona girecek olan Wolf Man, çekirdek bir ailenin tatil yolcuğunda başına gelenleri ele alıyor. Filmin oyuncu kadrosunda; Christopher Abbott, Julia Garner, Matilda Firth, Sam Jaeger gibi isimler yer alıyor.
Oregon’un kırsal kesiminde babasıyla bir hayat süren Blake, 30 yılın ardından eşi Charlotte ve çok sevdiği kızı Ginger ile şehirden uzaklaşmayı düşünerek Oregon’daki eski evine gitmeye karar verir. Ancak aile geceleyin çiftlik evine doğru ilerlerken bir saldırıya uğrar. Ailesinin ve kızının daimi koruyucusu olduğunu söyleyen Blake, eşi ve kızı ile amansız bir dehşetin ve dönüşümün ortasında kalacaktır.
Bu yazı Wolf Man filmi hakkında spoiler içerebilir.
Tarihte Kurt Adam: Peter Stump Vakası
Kurt adam figürü insanlığın devamı boyunca nesilden nesile aktarılan bir mit olmuştur. İnsanlık üzerindeki yerine dair kanıtlı belgeler milattan önce 2100 yılına kadar dayanmaktadır. Sümer tabletlerinde, Gılgamış Destanı’nda adı geçmektedir. Ayrıca kurt adama dair izlere Avrupa folklorunda bolca rastlanır. Bu hikayelere “Likantropi hikayeleri” denilmiştir. Kelimenin kökeni ise yunanca kurt anlamına gelen “lykos” ile insan anlamına gelen “antropos” kelimesinden gelmektedir. Kurtlardan geçtiğine inanılan bir çeşit hastalık olarak inanılmıştır. Aslında bu duruma bir grubun aynı histeriye kapılmasını sağlayan bir çeşit yanlış algı ve dissosiyatif bozukluk denilebilir. Genellikle şizofreni ve ağır bipolar bozuklukla ilişkilendirilmektedir.
Likantropi vakaları 16. ve 17. yüzyıllarda etkisini daha da artırmış insanlığa dair anlatılara iyice yerleşmiştir. Dönem içerisinde cadı avlarına benzer şekilde likantropi avları düzenlenmiştir. 1589 yılında Almanya’da yaşanan “Bedburg’un Kurt Adamı” olarak bilinen Peter Stump olayı oldukça yankı uyandırmıştır. Peter Stump 25 yıl boyunca, 13 çocuğu 2 hamile kadını ve çok sayıda hayvanı öldürmüştür. Stump’ın cinayetleri, köylü halkının devriye atmasına neden olmuş, köylüler Stump’ı yakalayıp tutuklamıştır. Stump, tarihteki ünlü kurt adam davalarından birisinde yargılanmış. Yapılan işkenceler sonucunda “şeytanın onu yoldan çıkardığını” ve “gözleri ateş gibi çıkan bir kurda benzemesini sağlayan, sihirli bir kemer verdiğini” açıklamıştır. Stump, ensest ilişki yaşadığı kızı ve metresiyle beraber insanlık tarihinin acımasız infazlarından birine maruz kalmıştır.
Sinema ve Kurt Adam
Wolf Man, içerisinde bulundurduğu kavramlarla tipik bir kurt adam anlatımından biraz uzaklaşıyor. Whannell, canavar figürüne daha fazla odaklanmak istiyor. Rahatsızlığı aileyi etkileyen bir psikolojik rahatsızlık olarak ele alarak, baba ve kız ilişkisi üzerinden kurguluyor. Kurt Adam anlatısı, Stuart Walker yönetmenliğinde 1935 yılında Werewolf of London filmiyle ortaya çıkmıştır. George Waggner‘ın 1941 yapımı The Wolf Man‘i ise dönemin popüler kültüründe yankı uyandırmıştır. Film kimilerince body horror türünün önemli örneklerinden olarak görülmüştür. The Wolf Man‘in günümüzde aile üzerinden sağladığı drama öğeleri Waggner‘ın tonuna benzemektedir. 1981 yılında John Landis, An American Werewolf In London ile kara mizah odaklı bir boyut katar. 1985 yılında ise Teen Wolf ile kurt adam figürü romantik bir bakış kazanır. Jack Nicholson‘un başrolünde yer aldığı 1994 yapımı Wolf, kurt adama dönüşen ve işini korumak zorunda kalan Will Randal’ın hikayesini ele alır. Whannell ise bu film yolculuğundaki düşünce yapısını şu şekilde açıklıyor;
Kurt Adam’ın geçmişindeki pek çok şey lanetle ve dolunayın laneti ortaya çıkarmasıyla ilgiliydi. David Cronenberg’in, The Fly filminde yaptığını bu karakterle yapmak istedim. Oldukça komik sayılabilecek önceki bir filmin özüne inmişti. Aynı, John Carpenter’ın The Thing’i gibi. Bu filmler canavarlarını ciddiye alıyor. Göz kırpmaya ya da dalga geçmeye yer bırakmıyor.
Whannell’ın Yapısı
Wolf Man ile Whannell, kurt adamın dönüşümünü bize kurt adamın gözünden anlatmaya çalışıyor. Oregon kırsalında yaşananlara odaklandığımız filmin ilk 30 dakikası, ses tasarımı açısından başarılı. Kurt adamla karşılaşmamız ve sesler üzerinden kurulan yüzleşme, gerilimi artıran bir unsur oluyor. Filmin çoğunluğunda ana karakter Blake’in gözünden olanları izliyoruz. Whannel, hikaye ilerlerken karakterin dönüşümünden çok kurt adamı öldürecek kişinin Blake olduğunu düşünmemizi istiyor. Bir noktadan sonra, Blake’in başına gelecekleri tahmin etsek de, karakterin ailesine olan bağlılığı filmin ana merak unsuruna dönüşüyor. Blake’in dönüşümü tamamlandığında, Charlotte’ın sığ yazılan karakteri hikayenin dinamiğini etkiliyor. Whannell‘ın film boyunca odak noktası olan Blake’in hikayeden kayboluşu, Charlotte’ın komutaya geçmesiyle aynı etkiyi sağlamıyor.
Oregon’daki kazanın ardından mantık hataları ve klişe kullanımlar göze batmaya başlıyor. Kurt adamın saldırganlığının sınırları, hikaye arkının nasıl işleyeceğine göre şekilleniyor. Bir sahnede oldukça vahşi olduğunu gördüğümüz canavar, başka sahnede basit çözümlemeleri yapmakta zorlanıyor. Diyalog yazımı sinemada daha önce çokça karşılaştığımız sahneleri anımsatıyor. Whannell‘ın yarattığı hikayenin acı verici yapısı bizi etkilemeye başlayacakken, klişeleşmiş duygusal sahneler istenilen hissi sağlayamıyor.
Kurt Adama Yaklaşım
Blake’in yaşadığı dönüşüm için hastalık kelimesi ön planda tutuluyor. Charlotte, kızlarına Blake’in yaşadığı durumu bulaşıcı hastalık olarak anlatıyor. Anlatı, tarihi kurt adam histerisinden faydalanıyor. Blake, Charlotte’ın gözünün önünde insanlığını kaybederken, ailesinin yaşadığı dehşet filmin psikolojik gerilimini besliyor. Buna rağmen dehşetin insanın gerçeklik algısını yok edecek boyutu karakterler tarafından iyi bir şekilde yansıtılmıyor. Karakterler tanık oldukları duruma fazla insani kalmış gözüküyor. Whannell‘in, Charlotte ve Blake’in ilişkisini test ettiği olaylar bu amaca hizmet etmiyor. Yönetmen “aile için savaşmak” tabirini kullanıyor ancak, ikilinin bağı bu tabirden öteye geçmiyor.
Ginger ve Blake’in baba-kız ilişkisi filmin tatlı yanlarından. Ginger annesinin iş yoğunluğundan dolayı babasıyla daha iyi anlaşıyor. İkilinin arasında kurulan ilişki hikaye için önemli bir rol üstleniyor. Wolf Man‘in finaline doğru Ginger’ın babasının dönüşümüne reaksiyonları aynı şekilde filmin çaresizlik duygusuna yardımcı oluyor. Ginger’ı canlandıran Matilde Firth, çekim süresince en keyif aldığı sahneden şu şekilde bahsediyor;
En sevdiğim sahnelerden biri masanın karşısında oturup Chris’e ruj sürdüğüm sahneydi. Julie’yle birlikte serada koşum takılı olmayı da çok sevdim. Julie’yle birlikte serada koşum takılı olmayı da çok sevdim. Hava dondurucu soğuktu ama sıcak su şişelerimiz vardı. Julie’nin üzerinden tırmanmam gerekiyordu ve serada içinden düşebileceğim bir delik açtılar.
Travma Kavramının Beslediği Hikaye
Wolf Man, travma kavramını önemli boyutta hikayesine eklemek istiyor. Filmin açılışında Blake’in disiplinli babasının oğluna avlanmayı öğretmek için sert tavırlarda bulunduğunu izliyoruz. Bununla birlikte Blake ve babasının kurt adamla yaşadığı kovalamaca Blake için bir travma yaratır. Kızını daima korumak ister. Babasının ölüm haberini aldığında ise Oregon’daki evlerine dönmek ister. Bu durum bilinçdışı oluşan tekrarlamaya hizmet eder. Freud bu durumu “tekrar zorlantısı” olarak adlandırır. Çocuklukta gözlemlenen davranışların, travmayı yaşayanın geleceğinde istemsizce söz sahibi olduğu görülmektedir. Travma yaşayan kişi, olayı tekrarlayıp çözmek için olay mahalline dönebilir. Psikanalist Steven Cooper durumu şu şekilde açıklamaktadır.
Orası olay mahallidir; bir zamanlar olayın geçtiği, yani kişinin olayı yaşadığı ve bir şekilde baş etmeye çalıştığı olay mahalli ve kişi bir şeyler yaparak, acısını hafifletir, acısını dağlar… Ya da aynı problemi bugün canlandırarak tekrar çözmeye çabalar.
Blake’in babasının belgesine ulaştıktan sonra Oregon’a gitmesi bunu temsil eder. Blake, istemsizce amacına ulaşır ve kurt adama dönüştükten sonra babasını öldürür. Öldürdüğü kurt adamın babasını olduğunu daha sonra anlasa da, istemsizce “tekrar zorlantısını” yaşar ancak, babasının yerine geçmekten kendini alıkoyamaz. Tıpkı babası gibi ölümü ailesi tarafından gerçekleşir.
Makyaj ve Ses Tasarımı
Kurt adamın sinemadaki uyarlamalarına baktığımızda, günümüzün makyaj imkanları bunun ötesini beklemeyi rahatlıkla sunar. Whannell, gerçekçiliği ön planda tutarak görsel efektlerle uğraşmaz. Mekan dekoru için de bu tutumunu sürdürerek bir set inşa eder. Oregon’un kırsallığını yansıtmak için çekimler Yeni Zelenda’da yapılmıştır. Öte yandan, kaza sahnesindeki kamyonun duruşu fiziksel olarak gerçekleştirilmiştir. Filmin mekansal tasviri övgüleri hak ediyor ancak aynı şeyleri makyaj tasarımı için söylemek pek mümkün değil. Whannell‘in kurt adam tasviri, korkutucu olmaktan uzak ve fazla basit gözüküyor. Yönetmen kurt adamı, korku unsuru olarak kullandığı için bu durum bir eksi yaratıyor. Dönüşüm esnasındaki makyaj için de aynı şeyleri söyleyebiliriz.
Wolf Man‘in başında bir arı ve karınca sürüsünün mücadelesi oldukça sesli bir şekilde sunuluyor. Hemen ardından, Blake ve babasının avlanma sahnesinin gerilimi seyircinin olay akışını seslerle anlaması üzerinden gerçekleşiyor. Sese karşı duyarlılık film içerisinde iyi bir şekilde anlatılıyor. Blake’in hastalığı kapmasından sonra yaşadığı dönüşümde sese olan duyarlılığını anlıyoruz. İşitme gücü bir böceğin sesini duyabileceği kadar keskinleşiyor. Whannell, bunu hissettirmek için bu keskinliğe adanmış gerilim dolu bir sahne de yaratıyor.
Wolf Man, sinemada birçok kez uyarlanmış kurt adam figürüne ailevi açıdan yaklaşmayı tercih ediyor. Ses tasarımı ve dekor kullanımı ile bizi Oregon’a götürmeyi amaçlıyor. Ancak mantık hataları, tekrarlamalar ve klişe diyalogların kurbanı oluyor.
Ahmet Duvan‘ın diğer yazılarına ulaşmak için buraya tıklayınız.
Daha fazlası için bizi Youtube, Twitter ve Instagram aracılığıyla takip edebilirsiniz.
Yorumlar