By Neredeyse her filminde yenilikçi ve farklı bir vizyon ile karşımıza çıkan efsanevi yönetmen Robert Zemeckis yine yenilikçi bir fikir ile bizlerle. Zemeckis, Here adlı yeni filminde kariyerinin zirvesi sayılabilecek Forrest Gump‘ın başrolleri Tom Hanks ve Robin Wright ile geri dönüyor, çıtayı yükseltiyor. Gişeden önce 25 Ekim 2024’te AFI Fest’te prömiyerini yapan film, bizde 29 Kasım 2024 tarihinde vizyona giriyor. İlginç fragmanı ile bir fikir filmi olduğunu ve yönetmenin farklı bir şeyler denediğini belli eden filmin şimdiden herkese hitap etmeyeceği belli oluyor.
Here, ilk insandan günümüze uzanan bir evin öyküsünü anlatıyor. Bu ev inşa edilmeden önce de, inşa edildikten sonra da pek çok yaşama, aileye, olaya tanıklık ediyor. Hani derler ya “Duvarların dili olsa da konuşsa!” diye, işte Here tam olarak bunu yapıyor. Farklı yaşamları lineer olmayan bir zaman akışıyla tek bir kamera açısından sunuyor.
Tek Mekan, Tek Açı
Here, senaryodan önce bir fikir üzerinden geliştiğini en başından belli ediyor. Belki de filmin ortalamanın üzerine çıkamayan bir deneme olmasının nedeni de tam olarak bu oluyor. Tek bir mekanı, tek bir sabit kamera açısı ile gösterme fikri kulağa ilginç geliyor, merak uyandırıyor ancak sonuçta ortaya çıkan iş bir filmden ziyade tiyatro oyununa dönüşüyor.
Sinemanın hareket alanını ve dinamizmini ortadan kaldıran bu fikir belki bir filmin bir sahnesi için veya bir dizinin bir bölümü için (Monsters: The Lyle and Erik Menendez Story, 5. Bölüm) uygun olabilir ancak bir filmin tamamı için uygun olmadığını göstermiş oluyor. Ancak buna rağmen ortada yağ gibi akan eli yüzü düzgün bir senaryo olduğu ortada. Farklı zamanlarda farklı aileler üzerinden aynı duyguların hissedildiğini göstermek amacıyla zaman akışının lineer işlenmemesinin yerinde bir tercih olduğu filmin ilerleyen dakikalarında anlaşılıyor. Lineer zaman akışında ilk insandan günümüzdeki insana anlatımın filmin akıcılığını sekteye uğratacağı ortaya çıkıyor.
Alametifarikası Mekanın Kullanımı
Here, tek mekanda ve tek kamera açısıyla çekilen bir film olmasından ötürü mekanın önemi büyük oranda artıyor ve bu da beraberinde mekanın kullanım biçimini öne çıkarıyor. Zemeckis, Back to the Future (1985-1990) serisinden Polar Express‘e (2004), Beowulf‘tan (2007) Allied‘a (2016) teknolojiyi filmlerinde kullanmayı ve denemeleri seven bir yönetmen olduğunu ortaya koymuştur. Burada da kurguda mekan üzerinden ilginç bir deneme yapmayı tercih ediyor, filmdeki zaman değişimlerini mekanı parçalara bölerek kısım kısım kutucuklarla gerçekleştiriyor.
İtiraf etmek gerekiyor ki bazı sahne geçişleri bu yöntemle oldukça hoş duruyor. Bu ve benzeri numaralar filmi yalnızca “fikir filmi” olmaktan bir nebze kurtarıp seyir keyfini artırıyor. Odadaki anlık, parça parça nesne değişimleri sabit açıda etkileyici olmaktan öte yer yer setin gerçek olmadığı, CGI veya yapay zeka ürünü olduğu hissi yaratıyor ancak gerçek bir setin kullanıldığı filmde bunu düşündürmüş olmasının da yine set-mekan dizaynının bir başarısı olduğu fark ediliyor. Filmin prodüksiyon dizaynını gerçekleştiren Ashley Lamont, birbirinin aynısı iki oda inşa edildiğini ve eş zamanlı çalışıldığını dile getiriyor. Elbette tarih öncesi döneme ait, evde geçmeyen kısımlarda görsel efektlerden faydalanılıyor. Filmin tam da bu sahnelerde yalpaladığını söylemek mümkün oluyor. Zemeckis‘in önceki işlerinde olduğu gibi CGI içeren yerler yetersiz kalıp filmin içinde sırıtıyor.
Performansların Gücü Adına
Tanıtımını Tom Hanks ve Robin Wright ile gerçekleştiren film, oyuncu performansları üzerinden ilerleyeceğini yine fragmanlarından duyuruyor. Tek mekan, sabit çekim açısının önemli hale getirdiği mekan kullanımı dışında direkt olarak oyuncu performansları oluyor. Here bu yönden iyi olmayı, fikir filmi olmaktan sıyrılmayı başarıyor. Tom Hanks ile Robin Wright dışında Paul Bettany, Kelly Reilly gibi ünlü ve yetenekli oyunculara ev sahipliği yapıyor.
Oyuncu performanslarının etkileyici olduğu bir gerçek ancak ne yazık ki bu noktada da bazı handikaplar bulunuyor. Ya fikrin beraberinde getirdiği tiyatral sunum etkisi ya da zayıf oyuncu yönetimi oyuncuların performansların yüksek ve tiyatral gözükmesine neden oluyor. Here, oyuncuların bir sinema filminde olması gerekenden daha büyük oynadıklarını düşündürüyor. Bunun bir başka nedeni de sabit kamerada oyuncuları olabildiğince fazla gösterme, görünmeyen açılarda performansı hissettirme çabası olabilir ancak bu da yine filmi tiyatro oyununun özelliklerine kaydırıyor. Fakat bu durum filmin ilerleyen dakikalarında filmin tiyatral sunumuna alışan izleyecileri rahatsız etmeyecek gibi gözüküyor.
Yapay Zeka Artık Gişede
Robert Zemeckis, yenilikçi teknolojilerle oynamayı ve filmlerinde bolca kullanmayı seven bir yönetmen olarak yapay zekayı Here filminde kullanıyor. Tom Hanks ile Robin Wright yapay zeka ile gençleştiriliyor. “Generative A.I.” sayesinde oyuncular direkt çekim esnasında eş zamanlı olarak gençleştiriliyor ve böylece geleneksel meşakkatli post prodüksiyon CGI süreciyle uğraşılmamış oluyor. Postta yalnızca rötuşlar ve düzeltmeler uygulanarak 50 milyon dolar bütçeli filmi yapay zeka kurtarıyor. Filmin başlarında kameraya yaklaştıklarında Tom Hanks ile Robin Wright‘ın yüzü iyi bir PS Exc. oyunundan fırlamış gibi gözüküyor olsa da ilerleyen dakikalarda sırıtmıyor ve birçok filmdeki gençleştirme efektinin önüne geçiyor. Zemeckis böylece yapay zekanın sinema filmlerindeki kullanımına öncülük ediyor ve örnek teşkil ediyor.
Here, farklı olma çabası içinde bir fikir etrafında gelişen, yapay zeka gibi yenilikçi teknolojileri kullanan, mekanın ve oyuncu performanslarının öne çıktığı ancak tek bir mekanda tek bir sabit kamera açısı tercihi nedeniyle büyük oranda tiyatro oyununa dönüşen yenilikçi bir deneme olarak vizyonda yerini alıyor. Kesinlikle kötü olmayan, hayata dair tatlı bir seyir keyfi sunmayı başaran bu ortalama filmin izleyiciyi ikiye böleceği ortada. Yenilikleri görmek isteyenlerin veya Robert Zemeckis ve Tom Hanks sevenlerinin kaçırmamaları gerekiyor.
Buğra Mert Alkayalar‘ın diğer yazılarına ulaşmak için buraya tıklayınız.
Daha fazlası için bizi Youtube, Twitter ve Instagram aracılığıyla takip edebilirsiniz.
Yorumlar